فضیلت شب قدر
فضیلت شب قدر
شب قدر از شب های مقدس و متبرک اسلامی است . خداوند در قرآن مجید از آن به بزرگی یاد
کرده و سوره ای نیز به نام ” سوره قدر ” نازل فرموده است .
در تمام سال ، شبی به خوبی و فضیلت شب قدر نمی رسد . این شب شب نزول قرآن ، شب
فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته است .
ملائکه در این شب بر زمین فرود می آیند ، نزد امام زمان علیه السلام می روند و آنچه را برای
بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه می دارند .
شب‌زنده‌داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب ، بسیار توصیه و تأکید شده است .
در بعضی از تفاسیر آمده است که روزی پیامبر اکرم فرمود : ” یکی از بنی اسرائیل لباس جنگ
پوشید و هزار ماه ( هشتاد سال ) از تن بیرون نیاورد و پیوسته مشغول یا آماده جهاد فی سبیل
الله بود . “
یاران پیامبر تعجب کردند و آرزو کردند چنین فضیلت و افتخاری برای آنها نیز میسر شود ؛ در این
هنگام بود که سوره قدر نازل شد و بیان شد که ” شب قدر از هزار ماه عبادت و جهاد برتر است . “
” شب قدر ” واژه ای قرآنی است . این شب در قرآن ، در سوره قدر ، با صفت ” مبارکه ” یاد شده و
بهتر از هزار ماه دانسته شده است . ” انا انزلنه فی لیله مبارکه ، لیله القدر خیر من الف شهر
( ما قرآن را در شب مبارک فرو فرستادیم . شب قدر از هزار ماه برتر است . )
در شب قدر ، همه امورات عالم اندازه گیری می شود و به تصویب حجت خدا در هر زمان
می رسد.
دقیقاً معلوم نیست شب قدر کدام شب است ؛ گروهی آن را در طول سال محتمل می دانند و
گروهی در ماه رمضان ، گروهی یکی از 12 شب آخر این ماه و گروهی یکی از شب های بیست و
یکم ، بیست و سوم و نوزدهم ماه رمضان را شب قدر می دانند . شیعیان نیز عموماً شب بیست
و سوم را شب قدر می دانند .
این شب دارای اعمال فراوانی است که در کتب دعایی مذکور است . خوابیدن در شب قدر مذموم
و شب زنده داری در آن مستحب است .
بنا بر روایات ، روز قدر هم به اندازه شب قدر ارجمند است . دعا و استغفار در شب قدر ، وظیفه
دانسته شده است و رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم بر دعا در آن و طلب عافیت از خداوند
تأکید فرموده است .
الف) فضیلت شب قدر در کلام معصومین علیهم السلام
پیامبر اعظم صلى الله علیه و آله فرمود :
” ماه رمضان سرو ماهاست و شب قدر سرور شبهاست ” .
” شیطان در این شب ، بیرون نمى آید تا آن که سپیده اش تابان شود و در آن شب ، او نمى تواند
کسى را فلج یا دردمند سازد ، یا فسادى بر کسى وارد آورد . و در آن ، جادوى هیچ جادوگرى کارگر
نمى شود ” .
امام صادق علیهالسلام فرمود :
” قلب ماه رمضان ، شب قدر است ” .
” مقدرات ، در شب نوزدهم ، تعیین ؛ در شب بیست و یکم ، تأیید و در شب بیست و سوم [ ماه
رمضان ] ، امضا مى شود ” .
ب) اعمال و مستحبات شب هاى قدر
شب قدر ، شبى بسیار بافضیلت است . بنابراین ، از این فرصت هاى به دست آمده باید بیشترین
بهره را بُرد . بهترین اعمال در این شب :
توبه
توبه از مهم ترین اعمال شب قدر است که در کلام و سیره معصومین علیهم السلام تأکید فراوانى
بر آن شده است . باید در این شب هاى مبارک تلاش کرد که در حالات فکرى و روحى و قلبى تغییر
ایجاد شود و تصمیم بر ترک گناه گرفته شود .
دعا
” دعا ” ، توجه به بارگاه حضرت معبود است و نوعى معراج روحى مؤمن به شمار مىآید . دعا ،
توجه قلبى انسان به خداوند است . بنابراین ، چه فرصتى بهتر از شب هاى قدر ! بیایید دست
خویش را به درگاه الهى بالا ببریم . پیشانى را بر خاک ساییم . اشک از دیدگان سرازیر کنیم و در
مقابل حضرت حق به بندگى و تسلیم در برابر او اعتراف کنیم .
تلاوت قرآن
از آنجا که شب قدر ، شب نزول قرآن است ، بهترین عهد نامه با پروردگار کریم ، تلاوت قرآن است . از این رو ، خواندن با تأمل و تدبر قرآن به ویژه در چنین شب هایى بسیار مناسب است .
شب زنده دارى
همه برکات شب قدر ، در پرتو شب زنده دارى و احیاى شب قدر ، قابل دسترسى است ؛ به ویژه
اگر در مسجد به میزبانى خدا و در میان دیگر بندگان پاک خدا انجام گیرد .
خودشناسى
یکى از بهترین کارها در شب قدر ، شناخت خداوند سبحان است که مقدمه اى است براى رسیدن
به مقام رستگارى و نورانیت دل و از سوى دیگر ، خودشناسى ، مقدمه چنین معرفتى است ؛ زیرا
هر کس خودش را بشناسد ، خدا را مى شناسد .
بنابراین ، تأمل در نفس خود اینکه از کجا آمده ، براى چه آمده و به کجا خواهد رفت فراهم آوردن
زمینه اى براى خداشناسى و دست یابى به فضایل این شب است .
ج) اهمیت و ماهیت حقیقى شب قدر
شب قدر ، شبى است که همه مقدرات سالانه انسان با ملاحظه اراده و اختیار و قابلیت هاى او
مقدر مى شود .
شب قدر یکى از شب هاى نیمه دوم ماه رمضان است که بر اساس روایات ، یا شب نوزدهم یا
بیست و یکم و به احتمال زیادتر شب بیست و سوم ماه رمضان است .
در این شب که شب نزول قرآن است ، خیر و شر مردم و ولادت و مرگ و روزى و حج و اطاعت و
گناه و هر حادثه اى که در طول سال به اراده انسان رخ خواهد داد ، مقدر مى شود .
شب قدر همیشه و هر سال تکرار مى شود . عبادت این شب فضیلت فراوان دارد و بهره بردارى از
آن در نیکویى سرنوشت یک ساله ، بسیار مؤثر است .
در شب قدر ، تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه مى شود و وى از سرنوشت خود و
دیگران باخبر خواهد شد .
