ابو ریحان بیرونی
ابوريحان، محمد بن احمد خوارزمي، از برجسته ترين محققان مسلمان و از بزرگترين دانشمندان ايران عهد اسلامي است. او به سال 362 هجري قمري در بيرون حوالي خوارزم چشم به جهان گشود و به همين سبب، او را «بيروني» نام نهادند.
او از سرآمدهاي روزگار خود و داراي ابعاد مختلف علمي بود. مويد اين مطلب تعداد زياد كتابها و عمق نوشتههاي اين دانشمند بزرگ است. او مباحث متعددي را مطرح و نظريات جديدي را ابداع كرد كه كسي قبل از او آنها را بيان نكرده بود. ابوريحان بيروني در علوم متعدد، نظريههاي جديدي را پايهگذاري كرد در پزشكي و داروشناسي به ترجمه اصطلاحات دارويي و نامگذاري داروها به زبان عربي و فارسي براي اولين بار از زبان يوناني پرداخت.
در نجوم نظريه حركت وضعي زمين، تعيين سمت قبله در شهرهاي گوناگون؛ در جغرافيا، محاسبات طول و عرض جغرافيايي شهرها و ترسيم نقشه شهرها بود. وي همچنين به اظهار نظر در مورد زمان پيدايش عالَم، چگونگي پديد آمدن لايه سطحي زمين و تبديل درياها به خشكي پرداخت. در شيمي و كانيشناسي، تعيين وزن مخصوص عناصر در شيمي، به خصوص تعيين وزن مخصوص هيجده سنگ و فلز گرانبها براي اوّلين بار از سوي او مطرح شد.
سرانجام ابوريحان بيروني، پس از سالها تلاش و كوشش در راه علم و فضيلت، در روز جمعه 2 رجب سال 440 ق در سن 78 سالگي چشم از جهان فرو بست.